Aşırı Terlemenin Nedeni ve Tedavisi

Hiperhidroz olarak da bilinen aşırı terleme, birçok kişiyi etkileyen yaygın bir durumdur. Bazen ağır vücut kokularına da neden olabilir.

Batı tıbbı sıklıkla bu durumu “aşırı aktif ter bezleri” gibi faktörlere bağlarken, Uzakdoğu tıbbı ya da daha doğru bir tanımlama ile Uygur Tıbbı aşırı terlemeyi anlama ve tedavi etmede farklı bir yaklaşım benimser.

Uygur Tıbbı’nda aşırı terleme, vücudun Çi olarak bilinen can veren enerjinin akışındaki dengesizlik belirtilerinden biridir.

Çi Türkçemizde genelde çiğ ya da çiy olarak yazılır ve ister pişmemiş yani ölmemiş bir besini tarif etmek için olsun, ister havadaki su buharının bitkilerde oluşturduğu minik su damlacıklarını tarif etmek için olsun; aslında hep aynı anlamı taşır: Can/canlı. Biz konumuz gereği onu nispeten yeni bir tabir olan yaşam enerjisi anlamıyla ele alacağımız için bu yazıda Çi olarak yazmayı uygun gördük.

Terleme Neden Olur?

Terleme vücut ısısını düzenlemek için beynimizin otonom sinir sistemi kanalıyla yaptığı, tamamen normal fizyolojik bir düzenlemedir.

Otonom sinir sistemi; beyindeki limbik sistem ve hipotalamus bölgesi, bu bölgeden kaynaklanarak göğüs ve karın organlarımıza giden vagus siniri ve ayrıca sırtımızda omurilikten çıkarak iç organlarımıza, salgı bezlerimize ve kan damarlarımıza yayılan sinirlerden oluşur.

Vücutta terlemeyi başlatan etken ısı artışıdır. Vücudumuzdaki hücrelerin normal fiziksel faaliyetleri sırasında belli bir ısı oluşur. Bir kas faaliyetini hariç tutarsak bu ısının kaynağı genelde karaciğerdir. Zira karaciğer sürekli aktiftir, durmaksızın metabolik faaliyette bulunur.

Terleme ise esasen vücudu serinleterek artmış ısıyı normalleştirme çabasının bir sonucudur. Terleme hiçbir zaman vücutta ısı artışı olmadan olmaz.

Normal bir yetişkin, aşırı kas faaliyetinde bulunmasa bile normal yaşamsal faaliyetlerin yarattığı ısıyı gidermek için günde 400 ml terler. Böylece her 1 ml ter, vücuttan 580 kalorilik ısıyı giderir. Vücut ısısı aşırı yükseldiğinde bir yetişkin terle saatte 2 litre su kaybedebilir.

Terleme Nasıl Olur?

Vücut ısısı artınca derinin ince kan damarları genişler ve derinin ekrin ter bezlerinden yükselen sıvı ile derinin yüzeyi nemlenir; ayrıca saçlı deri, koltukaltı ve apışarası bölgelerindeki kılların diplerinde bulunan apokrin ter bezlerinden de derinin yüzeyine ter salgılanır. Ter sıcak derinin üzerinden buharlaşırken deriden buharlaşma ısısı alır ve bu da deriyi soğutur, dolayısıyla vücudu serinletir.

Görüldüğü gibi, normalde ter bezleri sebepsiz yere “aşırı aktif hale” geçmezler. Öncesinde daima vücut ısı artışı vardır ve terleme bunun doğal sonucudur.

Ancak gece hiçbir kas faaliyetinde bulunmazken ve baharatlı veya ağır bir yemek yemek, alkol almak gibi nedenler de yok iken vücut ısısının yükselmesi, bir mikrobik enfeksiyon da yok ise, klasik tıbbın ilkeleriyle açıklanamaz.

Yine, el ayalarının, ayak tabanlarının veya koltukaltının, bazen de yüzün vücutta ısı artışı olmaksızın terlemesi de klasik tıbbın bilinmezleri arasındadır. Buna primer hiperhidrozis denir ve ancak bu ter bezlerinin sinirlerle bağlantısını kesmekle önlenebilir. Bu amaçla botoks yapılır ama acılı ve uzun vadede etkisizdir.

Uygur Tıbbında Aşırı Terleme Kavramı

Uygur Tıbbında terleme kavramı, Çi olarak bilinen vücudun yaşam enerjisinin dolaşımı ile yakından ilişkilidir.

Çi kendine ait görünmez enerji kanallarından hiç durmadan akar ve vücudun işlevlerini sürdürmekten, başka bir deyişle canlı kalmasından sorumludur. Çi düzgün bir şekilde aktığında vücut ısısı dengede kalır ve buna bağlı olarak kararında bir terleme gerçekleşir.

Terleme, Uygur tıbbında da vücudun sıcaklığını düzenlemek ve toksinleri ortadan kaldırmak için doğal bir mekanizmadır. Ancak vücudun Çiyi dengesiz olduğunda aşırı ısı artışı ve buna bağlı olarak aşırı terleme meydana gelebilir.

Çi, vücut sıcaklığının düzenlenmesinin ötesinde, çeşitli vücut fonksiyonlarında çok önemli rol oynayan temel bir güçtür. Çi’nin uyumlu akışı vücudun en iyi şekilde çalışmasını sağlar.

Ancak yolu kesildiğinde veya azaldığında vücudun doğal dengesi de bozulacaktır. Bu sırada vücut hayatta kalmak için kendini korumaya çalışırken aşırı terleme meydana gelebilir.

Vücut Dengesinde Yin ve Yang’ın Rolü

Biliyoruz ki bir iletken kabloya elektrik verildiğinde elektronlar negatif yönden pozitif yöne akmaya başlarlar. Elektronların bu hareketine elektrik akımı denmesine rağmen aslında elektrik akımı elektron akışının tersi yönde olarak pozitif (+) yönden negatif (-) yöne doğru hareket etmektedir.

Çi’yi vücutta dolaştıran Yin ve Yang kavramını anlamak için de yine bu bilgilere başvurabiliriz.

Uygur tıbbında Yin (ya da ‘in’, topraktan gelen) serin ve besleyici enerjileri, Yang (yangın) ise güneşten gelen sıcak ve daha aktif enerjileri temsil eder. Vücudun en iyi şekilde çalışabilmesi için bu iki karşıt kuvvetin uyum içinde olması gerekir.

Yin ve Yang enerjileri arasında hassas bir dengenin sürekli olarak devam etmesi, genel sağlık ve afiyet için gereklidir.

Aşırı terlemeye neden olan ani ısı artışları hemen hemen daima Yin ve Yang enerjileri arasındaki dengesizliğin göstergesidir.

Normalde Yin enerjisi vücuttaki sıvılardan sorumludur ve aşırı terlemenin kontrol edilmesine yardımcı olarak vücut sıcaklığının dış ortam ısısı ne olursa olsun sürekli aynı kalmasını sağlar. Vücutta Yin eksikliği olduğunda Yang enerjileri baskın hale geçer ve çare olarak vücudun terlemeyi artırarak ısı kaybı sağlaması gerekir.

Vücutta Yin-Yang dengesizliğine başta duygusal stres ve yaşam tarzı seçimleri olmak üzere çeşitli faktörler neden olabilir.

Yin eksikliği ağız ve boğazda kuruluk, susuzluk, sinirlilik gibi başka belirtilerle de ortaya çıkabilir.

Yin eksikliğinde görülen terleme en çok gece terlemesi nöbetleri şeklinde kendini gösterir. Bu terleme nöbetlerine, ateş basması, veya sadece vücutta sıcaklık hissi gibi belirtiler de eşlik edebilir.

Tedavi, dengeyi yeniden sağlamak için akupunktur, bitkisel reçeteler, diyet ayarlamaları ve yaşam tarzı değişikliklerini içerir.

Uygur Tıbbına Göre Aşırı Terlemenin Nedenleri

Uygur Tıbbı aşırı terlemeyi Yin ve Yang enerjilerindeki dengesizliklerin yanı sıra Çi eksikliklerine bağlar. Bu dengesizliklere, dış iklim etkileri ve vücuttaki iç uyumsuzluklar dahil olmak üzere çeşitli faktörler neden olabilir.

Yin-Yang Dengesizliği

Yin ve Yang enerjileri arasında dengesizlik olduğunda aşırı terleme meydana gelebilir. Yang enerjisi fazlaysa ya da Yin enerjisi eksikse vücudun harareti artar. Isı artışı vücudun ısıyı düzenleme mekanizmasını devreye sokar ve bu da aşırı terlemeye yol açar.

Aşırı terleme, uzun süre ısıya maruz kalma (örneğin bir fırında ateş karşısında çalışma) veya Yang’ı teşvik eden gıdalardan zengin beslenme gibi faktörler nedeniyle de ortaya çıkabilir (örneğin aşırı acı biber tüketmek).

Çi Eksikliği

Çi eksikliği olduğunda vücudun enerji dolaşımını düzenleme yeteneği bozulur. Bu, aşırı terleme de dahil olmak üzere çeşitli semptomlara yol açabilir.

Kronik stres, yetersiz beslenme, uzun süren bir hastalıktan sonra iyileşme ve aşırı efor gibi faktörler Çi’yi tüketerek aşırı terlemeye neden olabilir.

Çi, okyanus akıntıları gibi düzenlenmiş olan vücudun görünmez elektrik kablolarında akarken, yolunun üstündeki organları ve dokuları da besler. Belli bir organa giden enerjinin yolu kesildiğinde o organın çiği de azalır.

Bu nedenle vücutta genel Çi azlığı olabileceği gibi, dalak çiği azalması, böbrek çiği azalması gibi organa özel çi zayıflıkları görülebilir. Bunlar o organı zayıflatmakla kalmazlar tam olarak organla ilişkisi kurulamayan sistemik tablolar da yaratırlar. Gece terlemeleri de bunlardandır.

Vücut enerji akışını kesintiye uğratan nedenler hakkında daha fazlası>>>

Aşırı Terleme Sorunlarının Uygur Tıbbı ile Tanısı

Uygur tıbbında, aşırı terlemeye neden olan dengesizlikleri anlamak için kapsamlı bir teşhis çok önemlidir. Bir akupunktur uzmanı hastasının genel sağlığını ve yapısını değerlendirmek için çeşitli teşhis yöntemleri kullanır.

Belirtileri İncelemek

Semptomları ve işaretleri incelemek Uygur tıbbında önemli bir teşhis aracıdır. Örneğin, aşırı terlemeye çarpıntı, yorgunluk veya sinirlilik gibi vücutta belirli dengesizliklerin işareti olan başka belirtilerin de eşlik edip etmediği önemlidir. Teşhis sürecinde terlemenin yeri, zamanlaması ve doğası da dikkate alınır.

Nabız ve Dil Muayenesi

Nabız ve dil, Uygur tıbbında hayati öneme sahip teşhis araçlarıdır. Bu tıbbın uygulayıcıları olan akupunktur uzmanı doktorlar, nabzın kalitesini, ritmini ve gücünü, ayrıca dilin görünümünü ve üzerindeki pası değerlendirerek hastasının genel sağlığı hakkında değerli bilgiler edinebilir ve aşırı terlemeye katkıda bulunabilecek dengesizlikleri tespit edebilir.

Aşırı Terlemede Uygur Tıbbı Tedavi Yaklaşımları

Uygur Tıbbı, aşırı terlemeyi tedavi etmek için vücuttaki temel enerji dengesizliklerini düzeltmek üzere bütünsel bir yaklaşım sunar.

Dengeyi sağlamak ve terlemeyi düzenlemek için bitkisel reçeteler ve belli etkilere sahip yiyeceklerin seçimi, biyoaktif noktaları uyarmak üzere akupunktur gibi tedavi yöntemleri yaygın olarak kullanılmaktadır.

Bitkisel Çözümler ve Formüller

Bitkisel reçeteler, akupunktur tedavisinin ayrılmaz bir parçasıdır. Bitkisel formüllerin arasında yiyecek olarak tüketilen bitkiler de bulunabilir.

Tedavide her bireyin özgün tanısına göre özel şifalı bitkiler seçilir ve bu reçeteler bireysel ihtiyaçlara göre uyarlanır.

Aşırı terlemeyi gidermek için genelde Yin’i besleyen, Çi’yi güçlendiren ve vücut fonksiyonlarını dengeleyen şifalı bitkiler kullanılır.

Akupunktur ve Yakı

Akupunktur, terlemeyi düzenlemek için kullanılan etkili bir tedavi yöntemidir. Enerji akışını uyarmak ve Yin ile Yang arasındaki dengeyi yeniden sağlamak için enerji kanalları üzerindeki biyoaktif noktalara ince iğnelerin yerleştirilmesi ile uygulanır.

Yakı ise, yine biyoaktif noktalar üzerinden uygulanan, vücudun enerjilerini harekete geçirmek ve canlandırmak için kurutulmuş bitkilerin yakılarak kullanıldığı bir çeşit akupunktur tedavisidir.

Aşırı Terleme İçin Uygur Tıbbı Beslenme Önerileri

Beslenme tarzı, vücuttaki dengeyi korumada önemli rol oynar. Bazı gıdalar aşırı terlemeyi şiddetlendirebilir ve bazı gıdalar da hafifletebilir ancak bu gıdalar hangi organda hangi tip bir enerji dengesizliği olduğuna bağlı olarak seçilmelidir.

Diyet ayarlamaları genellikle akupunktur tedavi planının bir parçasıdır.

İyi Gelen Yiyecekler

Aşırı terlemesi olan kişilere Yin’i besleyen ve Çi’yi yenileyen besinler önerilir. Bu öneriler karpuz, salatalık, yeşil yapraklı sebzeler gibi serinletici bitkisel besinleri içerebilir.

Tam tahıllar, baklagiller ve yağsız proteinler gibi Çi açısından zengin besinler de dengenin yeniden sağlanmasında faydalı olabilir.

Kaçınılması Gereken Yiyecekler

Yin eksikliği olan bir kişide baharatlı yiyecekler, alkol ve kafein gibi aşırı ısı ve terlemeyi teşvik eden yiyeceklerden kaçınmak önerilir. Zira bu gıdalar Yin ve Yang enerjileri arasındaki dengesizliği şiddetlendirebilir ve aşırı terlemeye katkıda bulunabilir.

SONUÇ

Aşırı terlemeyi klasik tıbbın ‘aşırı aktif ter bezleri’ fenomeninin ötesine geçerek anlamaya çalışmak, bu zorlu durumu aydınlatan yeni bir bakış açısı sağlar.

Bitkisel reçeteler, akupunktur ve yeni bir beslenme düzeninin bir kombinasyonunu kullanarak altta yatan dengesizlikleri ele alan akupunktur tedavileri, aşırı terlemeyi tedavi etmek ve genel sağlık ve afiyeti desteklemek için bütünsel bir yaklaşım sunar.

Akupunktur hakkında geniş bilgi için ->> drnilgunerozturk.com

Akupunktur iğnesiz de yapılabilir ->> İĞNESİZ AKUPUNKTUR